İLH1007 HADİS TARİHİ VE USULÜ
Ünite 10: Mütevâtir, Âhâd, Zayıf ve Mevzû Hadisler Soru-Cevap Ders Özeti
Fatma Köymen 31.Mayıs.Cumartesi
1)Mütevatir nedir?
C)Yalan bir haberi rivayet etme hususunda birleşmeleri aklın ve âdetin kabul etmeyeceği kadar kalabalık raviler topluluğunun kendileri gibi bir topluluktan alıp naklettikleri görülen ve duyulan bir olayla ilgili hadislerdir.
2)Mütevatir hadisin şartları nelerdir?
C)_hadisin kalabalık bir topluluk tarafından rivayet edilmesi ve bu topluluğun her nesilde tevatür sayısının altına düşmemesi
_bu kalabalığın yalan üzerine birleşmelerin in aklen ve adeten
mümkün olmaması.
_haberi nakleden kişilerin o haberi bizzat kaynağından işitmeleri veya olayı kendi gözleriyle görmeleri.
3)Bir hadisin mütevatir olması için önerilen en düşük sayı kaçtır?
C)4 tür.
NOT:Suyuti her nesilde en az on kişiden meydana gelen ravilerin naklettiği haberin mütevatir şartını taşıdığı kanaatini ifade ederken yaygın görüşün 3 ten az olmamak kaydıyla belirli bir rakam verilmemesi olduğunu da söyler.
4)Lafzi mütevatir nedir?
C)Bütün rivayetlerinde lafızları aynı olan yani hz peygamberin ağzından çıktığı şekilde bize ulaşan hadislerdir.
5)Manevi mütevatir nedir?
C)Ravilerin aralarında müşterek bir nokta olan çeşitli hükümleri veya bilgileri ayrı ayrı lafızlarla nakletmeleri şeklinde meydana gelen ortak manaya denir.
6)Mütevatir hadisler konusunda ilk eser ve yazarı kimdir?
C)Suyuti ‘nin ezharul mütenasire fil ahbaril mütevatire isimli eseri.daha sonra bu kitabını suyuti katfül ezharil mütenasire fil ahbaril mütevatire ismiyle özetlemiştir.
7)Mütevatir hadisler konusunda en geniş çalışmayı yapan yazar ve eseri nedir?
C)Muhammed bin Cafer elkettani nazmülmütenasir minel hadisil mütevatir adlı eseridir.
8)Haberul vahid nedir?
C)Bir kişinin diğer bir kişiden rivayet ettiği haber demektir. mütevatir haberin şartlarını taşımayan veya mütevatir seviyesine ulaşmayan haber olarak da tanımlanmıştır.
9)Haberul ehad nedir?
C)Birden fazla kişinin rivayet ettiği haber anlamına gelir.
10)Haberi vahidle amel etmenin hükmü nedir?
C)İslam âlimleri sahih olduğu ortaya çıkmış haberi vahid ile amel etmenin gerekli olduğu hususunda görüş birliği etmişlerdir.
11)Zayıf hadis nedir?
C)Sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini yada bir kaçını taşımayan hadislere denir.
12)Zayıf hadisin çok çeşitli olmasının nedenleri nelerdir?
C)_ravinin tenkid edilmesindeki sebeplerin farklılığı.
_senette ravi düşmesinin az veya çok olması.
_ravi eksikliğinin senedin değişik yerlerinde olması.
_hadisin metnindeki kusurun onun sahihliğine zarar verme derecesindeki değişiklikler.
13)Rivayet asrı olan 3. Asırdan önceki dönemlerde zayıf hadis terimleri nelerdi?
C)Merdud metruk münker sakim.
14)Muzaaf hadis nedir?
C)Zayıf olduğu hakkında hadis alimleri arasında ittifak bulunmayan bazılarına göre zayıf bazılarına göre de zayıf olmayan hadistir.buna göre muzaaf hadis zayıf hadisten üstündür.
15)Nasiruddin elbani’nin kendince zayof saydığı ebu davud’un süneninde bulunan hadislere dair yazdığı kitabın ismi nedir?
C)Zaifü süneni ebi davud.
16)Zayıf bir hadisin birden çok senetle rivayet edilerek zayıflıktan çıkması için gereken şartlar nelerdir?
C)_hadisteki zayıflık aşırı cerh sebeplerine dayanmamalı .yani hadisin zayıflığı şiddetli olmamalıdır..
_takviye eden diğer senetler (tarik)kuvvet bakımından takviye edilen senetle ya aynı seviyede veya daha üstün olmalıdır.
17)Hiçbir şekilde zayıf hadisle amel edilmeyeceğini savunan alimle kimlerdir?
C)Yahya bin main Müslim ibni hazm ebu Bekir ibnül Arabi.
18)Zayıf hadislerle ahkam dışında amellerin faziletine dair konularda amel edilebileceğini savunan alimler kimlerdir?
C)Sufyan essevri Abdullah bin mubarek ahmed bin hanbel ebu davud.
NOT: Ayrıca Ahmed bin Hanbel’in amellerin faziletleri dışında da helal ve haram kapsamına giren konularda zayıf hadislerle amel edilebileceği görüşünde olduğu nakledilmiştir.
19)Hadislerin sahih hasen ve zayıf olarak taksimi kime aittir?
C)Tirmizi.
20)Faziletlerine dair konularda da olsa zayıf hadisle amel edebilmek için İbni hacer el askalani nin belirlediği şartlar nelerdir?
C)_Zayıf hadis yalancı bir ravinin tek başına rivayet etmesi gibi aşırı zayıf olmamalı.
_İslam dininin amel edilen genel esaslarından birisine uygun olmalı.
_amel edilirken zayıf hadisin sabit olduğuna kesin şekilde inanılmamalı aksine ihtiyaten amel edildiği bilinmelidir.
21)Zayıf hadisle amel konusundaki görüşler nelerdir?
C)_İsnatları zayıf da olsa muhtevasıyla ümmetin amel ede geldiği hadislerle ahkâmda amel edilir.
_İhtiyata daha uygunsa zayıf hadisle ahkâmda amel edilebilir.
_Herhangi bir konuda zayıf hadisten başka delil yoksa rey’e tercih edilerek zayıf hadisle amel edilebilir.
22)Ebu Hanife ‘nin amel ettiği zayıf hadislere örnekler?
C)Kıyasa aykırı olmaların rağmen namazda kahkaha hurma şırasıyla abdest hayızın azami süresinin 10 gün olduğu on dirhemden aşağı mehir olmayacağı gibi zayıf hadislerle amel etmiştir.
23)İmamı şafinin amel ettiği zayıf hadislere örnekelr?
C)Taif yakınlarındaki Vecc denilen yerde avlanmanın haram olduğu mekkede yasaklanan zamanlarda namaz kılmanın caiz olduğu kusan kişinin abdest alması ile ilgili zayıf hadislerle amel etmiştir.
24)Mevzu hadis nedir?
C) Söylemediği veya yapmadığı halde Hz. Peygambere nispet edilen söz ve işlerle ilgili haberdir
25. Mevzu hadisler ne zaman ortaya çıkmaya başlamıştır.
C) Hz. Osman’ın şehit edilmesi ile başlayıp Hz alinin şehit edilmesi ile derinleşen siyasi ihtilaflarda tarafların cahil ve beklide ard niyetli mensuplarının kendilerini övünmek muhaliflerini yermek maksadıyla bu tür haberler üretmeye başladıkları anlaşılmaktadır.
26. Hadis uydurma sebepleri nelerdir?
a) İslam düşmanlığı (Abdulkerim b.ebul avca Muhammed b.ssait el esedi Beyan bin seman el mehdi)
b) Irk ve mezhep yanlılığı
c) Maddi yarar elde etme hırsı
d) İslam a hizmet arzusu
27. Hadis uydurma yöntemleri nelerdir?
C) Uyduranın bizzat kendisinin düzmesi veya başkasının sözünü alıp hadis diye ortaya sürmesi şeklinde iki yöntem bilhassa filozof sufi tabip ve hakimlerin sözlerinden istifade edilmiş
28. Uydurma hadisin ravideki belirtileri nelerdir.
c) Bunu itiraf edenler ravinin içindeki bulunduğu ortam hocadan öğrenme zamanı olarak verdiği tarihin imkânsız olması
29. Uydurma hadisin metindeki belirtileri nelerdir.
C) Metinde görünen dil ve özelliklede mana bozuklukları ile ölçüsüz ifadeler metnin kesinleşmiş bazı bilgilere aykırı olması metnin belli bazı konularda olması metnin rivayet asrında yazılmış hadis kitaplarında bulunmaması
30. Hadis uydurmaya karşı yapılan mücadeleler nelerdir?
C) Hadis usulü ölçülerine göre sağlam senetlerle ümmete intikal etmiş ve Hz. Peygambere aidiyeti konusunda galip bir kanaat oluşturan sahih hadisleri müstakil kitaplarda toplamak ve sahih hasen zayıf ve mevzu hadisleri ihtiva eden ayrı ayrı eserler kaleme alınması uydurma hadislerin tespit edilmesine büyük ölçüde yardımcı olmuştur
31. Cerh ve tadil faaliyetleri ve mevzuat eserleri çerçevesinde ortaya çıkan çalışma guruplarını açıklayın
C) Genel olarak tenkide uğramış ravileri özel olarakta hadis uyduran veya bununla suçlana kimseleri tespit edip tanıtmak ve uydurma hadisleri tanıtmak.
32. Tenkide uğramış ravilere dair yazılmış eserler hangileridir.
C) İbn hibbanın kitabül mecruhin ile ibn adinin el kamil fiddu afası
33. Hadis uyduranlar hakkında yazılan eser hangisidir?
C) Burhanettin el halebi’nin el keşfül hasis ammen rumiye bivazil hadis
34. El mevzuat nedir?
C) Ebul ferec ibnul cevzinin uydurma olduğu tespit edilen 1850 haberi fıkıh konularına göre bir araya getirdiği eseridir.
35. İbnul cevzinin söz konusu eserindeki yanlışlıkları ortaya koymak için yazılan eser nedir?
C) Suyutinin el alil masnua fil ehadisil mevzua
36. Menkezebe lafzı ile kasdedilen hadis hangisidir?
C) Kim bilerek benim adıma yalan uydurursa cehennemdeki yerini hazırlasın hadisidir.
37. İbni cevzi nin ve Suyutinin iki kitabını ihtisar edip onlarda bulunmayanları da ilave ederek fıkıh konularına göre bir araya getiren eser hangisidir.
C) İbn Arrak'ın tenzihüş şeriatil merfua anil ahbariş şeniatil mevzua adlı eseridir
38. Uydurma rivayetleri alfabetik olarak zikreden eserler hangileridir?
C) Ali el kari'nin el esraül merfua fil ahbaril mevzuası ve el masnu fi marifetil hadisil mevzu
39. 1423 uydurma rivayeti konularına göre verilen eser hangisidir?
C) Şevkani'nin el fevaidül mecmua fil e hadisil mevzua
NOT: Uydurma hadislerin olumsuz etkileri başlığını kitaptan okumanızı tavsiye ediyorum.(S.274)
deneme sınavı
1-mütevatir hadisin bilgi değeriyle ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
a)kesin olarak doğru bir bilgi ifade eder.
B)şüphelidir
c)kesin doğru bir bilgi değildir.
D)mütevatir hadislerle bazı durumlarda amel edilir.
E)diğer hadislerle kıyaslanmadıkça amel edilmez
2-mütevatişr hadis türü eseri ilk yazan kimdir?
a)cafer el-kettani
b)suyuti
c)ebu hureyre
d)imam malik
e)müslim
3-sahih ve hasen hadis için aranan şartlardan birini veya birkaçını taşımayan hadise ne denir?
a)ahad hadis
b)mevzu hadis
c)muennen hadis
d)zayıf hadis
e)mu'an'an hadis
4-hadislerle amel edilmesiyle ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
a)mütevatir hadisle mutlak olarak amel edilir.
B)ahad haberle amel edilir.
C)zayıf hadislerle zayıflığı aşırıya gitmediği durumlarda amel edilir.
D)mevzu hadislerle amel edilir.
E)zayıf hadislerle bazı alimler amel edilmeyeceğini ifade etmişlerdir.
5-hadis uydurma sebepleri arasında hangisi yer almaz?
a)islam düşmanlığı
b)peygamber sevgisi
c)ırk ve mezhep yanlılığı
d)maddi yarar sağlama
e)islama hizmet arzusu
6-bir hadisin mevzu olup olmadığını anlamak için kullanılan yöntemler arasında hangisi yer almaz?
a)hadisin ravilerinin güvenilirliği araştırılır
b)zamansal bağa dikkat edilir
c)dil ve anlatım bozukluğuna dikkat edilir
d)metindeki mana bozukluğuna bakılır
e)metinde unutulan kelime olup olmadığına bakılır
7-tenzihu'ş-şeria ait eser kime aittir?
a)ibn hibban
b)burhaneddin el-halebi
c)ibn arrak
d)suyuti
e)ebul ferec ıbnul-cevzi
8-şevkaninin kaleme aldığı ,ozamana kadar yazılmış uydurma hadis kitaplarının özeti niteliğindeki eserin adı nedir?
a)tenzihu'ş-şeria
b)el-fevaidül-mecmua
c)el-esrarül-merfua
d)keşfül-hasis
e)kitabül-mecruhin
9-ahad haberi er-risale adlı eserinde yakın delil olarak kabul eden alim kimdir?
a)imam malik
b)buhari
c)imam şafi
d)ibn mace
e)ahme bin hanbel
10-ahad haberi yakın ilim olarak değerlendiren mezhep hangisidir?
a)hanefilik
b)şafilik
c)hanbelilik
d)malikilik
e)mutezile
11-zan ifade etmesinden dolayı ahad haberle amel edilemeyeceği kanaatini taşıyan mezhep hangisidir?
a)şafii
b)mutezile
c)hanbeli
d)maliki
e)hanefi
12-nazmül-mütenasır mine'l-hadisi'l-mütevatir adlı eser kimindir?
a)suyuti
b)cafer et-kettani
c)malik b.enes
d)ahmed b.hanbel
e)ömer b.el-hatip
13-hangisi muennen hadisin özellikleri arasında yer almaz?
a)senedin özelliklerine göre sınıflandırılan hadislerdir
b)senedinde iki veya daha fazla hadis arasında 'an' bulunur.
C)'ki falan bana şöyle dedi' gibi ifadeler vardır.
D)senedindeki bir veya birden çok ravi ile hadis aldıkları hoca arasında 'an' bulunur.
E)muttasıl ve munkatı türleri vardır.
Cevaplar:
1-a 2-b 3-d 4-d 5-b 6-e 7-c 8-b 9-c 10-c 11-b 12-b 13-d
Alıntıdır:
https://www.facebook.com/groups/592174200865615/permalink/632595776823457/ den alınmıştır.
Fatma Köymen Hocamızdan ve hazırlanmasında katkısı bulunan herkesten Allah Razı Olsun, Allah ilimlerini artırsın ki bizlere Allah Rızası için daha fazla katkıda bulunsunlar, İnşallah J
