İLH1010
Türk İslam Edebiyatı 7. Ünite Soru Cevap Ders Notları
Ünite
7: Allah Teâlâ ile İlgili Edebî Türler 11.Mayıs.2014.Pazar
1.
Manzum eserlerde müellifin adet ve
geleneğe uygun olarak takip ettiği sıra nasıldır?
Cevap: Besmele
tevhid-münacat nat sebebi telif-i kitap
2.
Mensur eserlerde takip edilen sıra
nasıldır?
Cevap: Besmele hamdele
salvele amma badü
3.
Eski edebiyatımızın ilk kaynağı nedir?
Cevap: Kuran
4.
Besmelenin dayanağı nedir?
Cevap:
Hz. Peygamberin;Her iyi ve güzel işe Rahman ve Rahim olan Allahın adıyla
başlanmamışsa o işten hayır gelmez sonu güdük ve verimsizdir.hadisidir.
5.
Hamdelenin anlamı nedir?
Cevap: Allaha şükretme
anlamına gelen el-hamdu lillah cümlesinin kısaltılmış şeklidir.
6.
Hamdelenin dayanağı nedir?
Cevap: Fatiha süresinin
ilk ayeti ve Peygamberimizin hutbelerine Hamdu sena ile başlaması
7.
Amma bad nedir?
Cevap:
Allah hamd Peygambere selatu selamdan sonra anlamında bir deyimdir.faslu hitab
da denir
8.
Mesnevilerde Amma badü deyimi yerine
hangisi getirilir?
Cevap: Sebebi telifi
kitap ibaresi
9.
Manzum eserlerde besmeleden sonra hangi
bölüm bulunur?
Cevap: Öncelikle tevhid
bazen de tevhid ve münacat birlikte bulunur.
10.
Allahın varlığına ve birliğine dair
yazılan manzumelere ne denir?
Cevap: Tevhid
11.
Mensur türde yazılan tevhid ve
münacatların ortak adı?
Cevap: Tazarru name
12.
Türk islam edebiyatında Hz. Peygamberin
hayatını vasıf ve güzelliklerini mucizelerini anlatan; hadislerin kırk kadarını
bir araya getirerek oluşturulan eserlere ne denir?
Cevap: Hadisi Erbain
13.
Türk islam edebiyatımızın en sevilen
eserlerinden bazıları(eserlerin içinde yer alır yer almaz gibi sorulabilir)
Cevap:
Yunus Emre ilahileri Yazıcıoğlu Mehmed in Muhammediyesi Süleyman Çelebi nin Mevlidi
Ahmet Cevdet Paşanın Kısasul Enbiyası
14.
Dini-edebi nazım türleri kaç gruptur?
Cevap: Allah la ilgili
nazım türleri Peygamberle ilgili nazım türleri Dini ahlaki nazım türleri.
15.
Allahtan bir şeyi dilemek için ona
yalvarmak ve yakarmak için yazılmış nazım türü hangisidir?
Cevap: Münacat
16.
Esmaül Hüsna ifadesi Kuranda kaç yerde
geçmektedir?
Cevap: 4 yerde.Araf
İsra Taha Haşr
17.
Esma-ı Hüsna Havası nitelemesi nedir?
Cevap: Esma ı hüsnadaki
hangi ismin hangi faydaya yönelik olduğudur.
18.
Esma-ı hüsnayla ilgili en çok eser
verilen dil?
Arapçadır onu Türkçe ve
Farsça izler
19.
Münacat nazım şekli Türk edebiyatımıza
ne zaman girmiştir?
Cevap: 12. yydan
itibaren
20.
Arapça olarak yazılan esma-ı hüsnalar?
Cevap:
Gazali>>Maksadul
Esna fi şerhi Esmaillahi Hüsna,
Beyzavi>>Müntehel
müna fi şerhi Esmaillahi Hüsna,
Fahreddin Razi>>Levaimul
Beyyinat şerhü Esmaillahi Teala vessıfat
21.
Farsça yazılmış Esma-i hüsnalar?
Cevap:
Abdurrahman Cami>>Risaleyi
Muammayı Nefise,
Mir Hüseyin eş Şirazi>>Şerhul
Esmail hüsna
22.
Lami Çelebi tarafından farsçadan
Türkçeye tercüme edilen Şerhul Esmail hüsna eseri kimindir?
Cevap: Mir Hüseyin eş Şirazi
23.
Türkçe manzum esma-ı hüsna kaleme alan
şairlerden bazıları?
Cevap:
Şeyhoğlu
Mustafa, İsa Saruhani>>şerhu Esmail Hüsna, Ahmed Şakir Paşa, İbrahim Cudi,
Bıçakcızade İsmail Hakkı
24.
Kuran da ALLAH ismi ilk olarak hangi
surede yer alır?
Cevap: besmele ayet
olarak görülmezse Fatiha da yer alır
25.
Manzum tevhidler hangi nazım şekliyle
yazılmıştır?
Cevap: Çoğunlukla
kaside mesnevi gazel şeklinde yazılmıştır
26.
Tevhidlerin öncelikli konusu nedir?
Cevap: Allahın zati ve
subuti sıfatları
27.
Türk islam edebiyatının konu bakımından
en önde gelen eserleri hangi türlerdir?
Cevap: Tevhid
28.
tevhidler hakkında genel bilgi veriniz.
*vahdet
kelimesinden gelir
*tevhidler
Türk islam edebiyatının konu bakımından en önde gelen eserleridir
*
Çoğunlukla kaside mesnevi gazel şeklinde yazılmıştır
*tevhidlerde
işlenen konular ayet ve hadislerden alıntı yapılarak veya bu iki kaynaktan da
yararlanılarak kaleme alınmıştır.
*Allahın
zati ve subuti sıfatları öncelikli konusunu oluşturur
*Tasavvufi
ve Dini olmak üzere iki çeşit tevhid türü vardır.
29.
Dini tevhidlerin konusu?
Cevap:
Adem peygamberi topraktan yaratmış olan Allah ın ilminde saklı ve gizli
varlıkların kudret kalemiyle meydana gelişi zuhur edişi anlatılır.
30.
Tasavvufi tevhidlerin mahiyeti nedir?
Cevap: Tasavvufi
tevhidlerde Kenzi mahfi esasına dayalı bir anlatım vardır.
31.
Kenzi Mahfi nin açıklaması?
Cevap: Gizli Hazine
demektir.
32.
İran ve Anadoludaki şairlerin –Allahın
kendi güzelliğini temaşa ve yokluk aynasında tecelli etmesi- lafzı neyi ifade
eder?
Cevap: Kainatın
yaradılış nedeni
33.
Ben cinleri ve insanları ancak bana
kulluk etsinler diye yarattım ayeti tasavvufi tevhidde neyin dayanağını
oluşturur?
Cevap: -Kenzi mahfi
esasını
34.
Tevhidlerde işlenen esas ve konular
nelerdir?
*Allahın
zati ve subuti sıfatları
*
Adem peygamberi topraktan yaratmış olan Allah ın ilminde saklı ve gizli
varlıkların kudret kalemiyle meydana gelişi zuhur edişi
*
Kenzi mahfi esasın
*Vahdet-i
vücüt (varlıkta birlik)
*Kainat
Allahtan bir nişan ve alamettir.
*Allahı
dünya gözüyle görmek mümkün değildir.
*Allahın
zatı idrak edilemez ve buna insan güç yetiremez
*Allah
mülkün sahibi şehadet ve gayb aleminin Halıkıdır
*Allah
nasıllık ve nicelikten münezzehtir.
*Sonsuz
ve sınırsız zaman ve mekan kayıtlarından uzaktır
*Allahın
eşi ve ortağı yoktur.(ihlas sures)
*Merhametlilerin
en merhemetlisidir.(erhamur-rahimin)
*Bütün
eşya ve varlıkta nuru zahir olmuş tecelli etmiştir.
*Gönül
levhasından masivanın (Allahtan gayrı herşeyin)silinmesi şarttır. gibi esaslar
tevhidlerin içinde yer alır.
35.
Mutasavvıf şairlerin tevhidlerinde en
çok vurguladıkları felsefe nedir?
Cevap: vahdeti vücut
36.
Peygamberler Hakkı Hakka ulaştırmak isal
etmek için gönderilmiştir. Halk ile Hak yek vücut olsalardı neyi isal edecek
ulaştıracaklardı. beyti kime aittir?
Cevap: Mevlana
Celalettin Rumi
37.
Bu beytiyle Rumi ne anlatmak istemiştir?
Cevap: Vahdeti Vücut
inancına kail olanları onu savunanları kökten reddetmiştir.
38.
Vahdeti Vücudun temel düsturunu
özetleyen iki söz ?
Cevap:
La
mevcude illellah (Allahtan başka varlık yoktur)
Leyse
fil vücudi illellah (Mevcudatta Allahtan başkası yoktur.)
39.
Tasavvufi tevhid örneği yazan
şairlerimizin bazıları ?
Cevap: Nevi Niyazi
Mısri Muhyiddin ibnulArabi Celalettin Rumi.Sadreddin Konevi
40.
Muhibbi mahlasıyla şiir yazan
padişahımız kimdir?
Cevap: Kanuni Sultan
Süleyman
41.
Tevhidlerde işlenen –varlığın
birliği-esası nedir?
Cevap: vahdeti vücut
42.
Münacat Antolojisi kimin eseridir?
Cevap: Cemal Kurnaz
43.
Münacatın kelime anlamı?
Cevap: Fısıldamak
kulağa söylemek iki kişi arasında geçen gizli konuşma
44.
Mensur eserlerdeki Hamdelenin şiirdeki
karşılığı?
Cevap: münacat
45.
Münacat hangi nazım şekilleriyle
yazılmıştır?
Cevap: kaside gazel
kıta mesnevi rubai
46.
Münacatla Tevhid arasındaki fark?
Cevap:
tevhidlerde Allahın zati ve subuti sıfatlarına yüceliğine ve kudretine yer
verilirken münacatlarda kulun hatalı kusurlu ve aciz olduğu vurgulanarak Allah
tan yardım isteği ön plana çıkar.
47.
Münacatlarda en çok Allahın hangi
sıfatlarından bahsedilir?
Cevap: Celal Cemal
Kıdem ve Beka
48.
Münacat yazan şairlerden bazıları?
Cevap: Fuzuli Arif
Nihat Asya Yunus EMRE Fenayi Cennet Efendi Cahit Zarifoğlu.
49.
Hangi nazım şekliyle yazılan tevhidlerde
direk konuya geçilerek diğer bölümlere yer verilmez?
Cevap: Kaside şeklinde
yazılan tevhidlerde
50.
Salvele nedir?
Cevap: Allahümme salli
ala seyyidina Muhammed cümlesinin kısaltılmış şeklidir.
51.
Salvelenin Kurandaki delili nedir?
Cevap:
Ahzap suresinde geçen sallu ve sellimu emirleri salatu selam getirme görevini
müslümanlara yüklemiştir..
Alıntıdır:
Hazırlayan Fatma Köymen Hocamızdan Allah Razı Olsun.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder