İLH1007 HADİS TARİHİ VE USULÜ
Ünite 9: Hadislerin Değişik Açılardan Taksimi Soru-Cevap Ders
Özeti
Fatma Nur , 24.Mayıs.2014.Cumartesi
1)
Haber-i vahid kaça
ayrılır tanımlayın.
a.
Makbul hadisler ve
merdud hadisler diye ikiye ayrılır. Hz. Peygamber’e ait olma ihtimali fazla
olanlara makbul az olanlara merdud denir.
2)
Makbul hadis kaça
ayrılır?
a.
Sahih ve hasen diye
ikiye ayrılır.
3)
Sahih hadis nedir?
a.
Senedinin başından
sonuna kadar sika(adalet ve zabt sahibi)ravinin sika raviden rivayet ettiği
şazz ve muallel olmayan hadistir.
4)
Sahih hadisin
özellikleri nelerdir?
a.
-Ravilerinin sika
olması
-Ravileri arasında kopukluk olmaması yani senedinin muttasıl olması
-Şazz yani diğer ravilerin rivayetlerine aykırı olmaması
-Muallel yani sahihliğine zarar verecek gizli bir kusurun olmaması
-Ravileri arasında kopukluk olmaması yani senedinin muttasıl olması
-Şazz yani diğer ravilerin rivayetlerine aykırı olmaması
-Muallel yani sahihliğine zarar verecek gizli bir kusurun olmaması
5)
Sahih hadis kaça
ayrılır?
a.
Sahih li zatihi ve
sahih li gayrihi diye ikiye ayrılır.
6)
Sahih li zatihi ve
li gayrihi nedir?
a.
Sahih li zatihi:
Sahihlik özelliklerini bizzat taşıyan hadistir.
Sahih li gayrihi: Sahihlik niteliğini zikredilen özellikler bizzat kendisinde bulunmadığı için başka hadisin desteğiyle kazanan hadis demektir.
Sahih li gayrihi: Sahihlik niteliğini zikredilen özellikler bizzat kendisinde bulunmadığı için başka hadisin desteğiyle kazanan hadis demektir.
7)
Sahihayn hangi hadis
kitaplarını ifade eder?
a.
Buhari ve Müslim’in
el-Cemi’s Sahih isimli kitaplarını ifade eder.
8)
Sahihaynda bulunan
bir hadise ne denir?
a.
Müttefekün aleyh
üzerinde ittifak edilmiş hadis denir.
9)
Hasen hadis nedir?
a.
Sahih hadisin bütün
niteliklerini taşıdığı halde ravilerinden birinin veya birkaçının zabt sıfatı
tam olmayan hadistir.
10) ’’Senedinde Hz. Peygamber’e iftira etmekle itham edilen
kimse bulunmayan şazz da olmayan ve başka bir yönden benzeri rivayet edilen
hadis bize göre hasendir.’’ Sözü kime aittir?
a.
Hasen terimini
meşhur eden Tirmizi’ye aittir.
11) Hasen hadis kaça ayrılır?
a.
Hasen li zatihi ve
hasen li gayrihi diye ikiye ayrılır.
12) Hasen li zatihi ve hasen li gayrihi tanımlayınız.
a.
Hasen li
zatihi:Hasenlik özelliklerini bvizzat taşıyan hadistir.
Hasen li gayrihi: Aslında zayıf olan ama bir hadisin desteğiyle hasen niteliğini kazanan hadistir.
Hasen li gayrihi: Aslında zayıf olan ama bir hadisin desteğiyle hasen niteliğini kazanan hadistir.
13) Merdud(zayıf)hadis türleri nelerdir?
a.
Mürsel munkatı’
mu’dal mu’allak müdelles mu’allel muzdarip maklub şazz-mahfuz münker-ma’ruf
metruk.
14) Mürsel hadis nedir?
a.
Tabiinin
doğrudan(aradaki sahabiyi atlayarak)Hz. Peygamber’den naklettiği hadistir.
-Hasan Basri’nin mürsel hadisleri zayıf
-Said ibnü’l Müseyyeb’inkiler makbul sayılmıştır.
-Hasan Basri’nin mürsel hadisleri zayıf
-Said ibnü’l Müseyyeb’inkiler makbul sayılmıştır.
15) Munkatı’hadis nedir?
a.
Senedinde sahabeden
sonra bir veya peşpeşe birkaç ravi atlanmış olan hadistir.
16) Mu’dal hadis nedir?
a.
Senedinde peşpeşe
iki veya daha fazla ravi atlanmış olan hadistir.
17) Mu’allak hadis nedir?
a.
Senedinin müellif
tarafı bir veya birkaç ravisi atlanmış gibi eksik olan hadistir.
18) Müdelles hadis nedir?
a.
Bir kusuru veya
ekseriya hoş görülmeyen bir özelliği gizlenerek onun bulunmadığı
zannettirilecek şekilde rivayet edilmiş olan hadistir. Hadisi bu şekilde
rivayet etmeye tedlis denir.
19) Tedlisü’l isnad nedir?
a.
Gizlenmek istenen
kusur senede bir ravi atlanmış olduğu halde bunu belli etmemeye çalışma
şeklinde ise buna tedlisü’l isnad denir.
20) Tedlisü’ş şuyuh nedir?
a.
Gizlenmek istenen
kusur hocanın meşhurluğu veya zayıflığı ise bu duruma tedlisü’ş şuyuh denir.
21) Mu’allel hadis nedir?
a.
Ancak işin uzmanı
âlimlerin anlayabileceği ve sahihliğe zarar veren gizli bir
kusuru(illeti)bulunan hadistir.
22) Bu sahada eser yazan âlimler kimlerdir?
a.
Ali ibnü’l Medini
Ahmed b. Hanbel ed-Darimi el-Buhari Ebu Hatim er-Razi Tirmizi Derukutni.
23) Muzdarip hadis nedir?
a.
Birbirine zıt
olmakla beraber birini diğerine tercih imkânı bulunmayan hadislere denir.
24) Muzdarip hadisin hükmü nedir?
a.
Bunlardan hatalı
olanı tespit imkânı bulunmayınca iki hadiste zayıf sayılmıştır. Bu tür
zıtlıkların bazısı hadise zarar vermeyebilir.
25) Maklub hadis nedir?
a.
Senet ve metnindeki
kelime veya cümleler arasında yer değişikliği yapılmış
olan hadistir.
olan hadistir.
26) Şazz-Mahfuz hadis nedir?
a.
Sika bir ravinin
kendisinden daha sika olan bir raviye veya ravilere zıt olarak rivayet ettiği
hadistir.
27) Münker-Ma’ruf hadis nedir?
a.
Zayıf bir ravinin
kendisinden daha iyi durumda olan raviye aykırı bir şekilde rivayet ettiği
hadistir.
28) Metruk hadis nedir?
a.
Hz.
Peygamber’e(s.a.s) yalan isnada bulunmakla itham edilen(müttehem bil kizb)veya
çok hata yapan(fahişu’l galat)yahut çok dalgın olan(fartu’l gaflet)ravinin
rivayet ettiği hadistir.
29) Kudsi hadis ne demektir?
a.
Yüce Allah’a Kur’an
olmayarak nispet edilen söz ve işle ilgili hadis demektir. Buna rabbani hadis
veya ilahi hadiste denir.
30) Kudsi hadisin içeriği nelerdir?
a.
Daha ziyade Yüce
Allah’ın büyüklüğü kudreti merhameti ve lütfu gibi konuları ele alan bu
hadislerin sayısı fazla değildir.
31) Merfu hadis nedir?
a.
Hz.
Peygamber’e(a.s)ait olduğu söylenen söz iş ve herhangi bir durumla ilgili hadis
demektir. Hadis denince ilk akla gelen mana budur.
32) Mevkuf hadis nedir?
a.
Bir sahabiye ait
olduğu söylenen söz ve işle ilgili hadise denir.
33) Horasan âlimleri mevkuf hadisi nasıl isimlendirmişler ve
bunun sonucu bazı âlimler eserlerine hangi ismi vermişler?
a.
Mevkuf yerine
eser(çoğulu asar)kelimesini kullanmışlardır. Bundan dolayı bazı âlimler hem
merfu hem mevkuf hadisler içeren kitaplarına es-Sünen ve’l Asar ismi
vermişlerdir.
34) Mevkuf hadisler hangi tür hadis kitaplarında bulunur?
Örnek bir eser verin?
a.
Musannef türü hadis
kitaplarında bulunur. Ebu Hafs Ömer b. Bedr el Mevsıli’nin Ma’rifetü’l vukuf
ale’l mevkuf isimli itabı vardır.
35) Maktu’hadis nedir?
a.
Tabiundan birine ait
olduğu söylenen söz ve işle ilgili hadis demektir.
36) Muhkem hadis ne demektir?
a.
Kendisine zıt manada
sağlam bir hadis veya şer’i bir delil bulunmayan yani diğer dini delillerle
çelişmeyen hadis demektir.
37) Muhtelifu’l hadis nedir?
a.
Başka bir hadise
veya dinen makbul bir delile/bilgiye zıt olan çelişen hadistir.
38) Muttasıl hadis nedir?
a.
Senedinde başından
sonuna kadar ravi düşmesi bulunmayan isnad zinciri kesintisiz olarak devam eden
hadistir.
39) Mu’an’an hadis nedir?
a.
Senedinde bir veya
birden çok ravi ile hadisi aldıkları hocaları arasında an edatı buluna
hadistir.
40) Müenen hadis nedir?
a.
Senedinde iki veya
daha çok ravi arasında enne bulunan hadistir.
41) Haber-i vahid nedir? Haber-i vahid olan hadisler kendi
arasında kaç kısımdır?
a.
Mütevatir olmayan
hadis demektir. Dört kısımdır. Meşhur aziz ferdve garip
42) Meşhur ve müştehir nedir?
a.
Her nesilde
(tabakada )asgari üç ravi tarafından rivayet edilmiş olan hadise denir.
43) Aziz nedir?
a.
Her nesilde(
tabakada)en az iki ravi tarafından rivayet edilmilş olan hadis demektir.
44) Ferd nedir?
a.
Senedinin bir veya
birkaç yerinde (tabakasında)ravi sayısı bire düşen hadis demektir.
45) Ferd-i nisbi nedir?
a.
Gerçekte birden
fazla ravi tarafından rivayet edilmiş olsa da yalnız bir bölge ravilerinin
rivayet etmesi gibi bir yönden teklik özelliği taşıyan hadislere denir.
-Ferd enilince ferd-i mutlak ve garib-i mutlak garip denince ferd-i nisbi ve garib-i nisbi kastedilir.
-Ferd enilince ferd-i mutlak ve garib-i mutlak garip denince ferd-i nisbi ve garib-i nisbi kastedilir.
46) Garib ve garib-i mutlak nedir?
a.
Herhangi bir yönden
farklılık gösteren veya tek kalan hadis demektir.
Söz konusu bu gariplik yeni tek kalış ravi sayısının herhangi bir tabakada bire düşmesi şeklinde olursa buna garib-i mutlak denir.
Söz konusu bu gariplik yeni tek kalış ravi sayısının herhangi bir tabakada bire düşmesi şeklinde olursa buna garib-i mutlak denir.
47) Ali ve nazil nedir?
a.
Bir hadisin farklı
senedleri arasında ravi sayısı diğerlerine göre hakikaten veya hükmen az
olanına ali ravi saysı çok olanına nazil denir.
-Ravi sayısının hükmen az olması: Ravileri sayıca fazla olsalarda güvenilirlik bakımından daha iyi durumda olmalarıdır. Hadisin senedinde ravilerin az olması hata yapılmış olma ihtimalini azaltır.
-Ravi sayısının hükmen az olması: Ravileri sayıca fazla olsalarda güvenilirlik bakımından daha iyi durumda olmalarıdır. Hadisin senedinde ravilerin az olması hata yapılmış olma ihtimalini azaltır.
48) Müsned hadis nedir?
a.
Hz. Peygamber’e
kesintisiz(muttasıl)bir senedle nispet edilen hadise denir.
49) Müdrec hadis nedir?
a.
Sened veya metnine
aslında bulunmayan bir şey eklenmiş olan hadistir.Müdrec hadisin ekseriya sadec
sözlü rivayetten kaynaklandığını söyleyebiliriz.
50) Hadise eklenen kısım nasıl anlaşılır?
a.
Ya başka bir
rivayette bu kısmın ayrı görülmesiyle yahut rivayet eden ravinin veya durumu
fark eden bir âlimin söylemesiyle ya da o kısmı Hz. Peygamber’in söylemesinin
imkânsızlığıyla anlaşılabilir.
51) Ziyadetü’s sika nedir?
a.
Bir hadisi aynı
hocafdan rivayet eden sika ravilerden birinin arkadaşlarından ayrı olarak bir
fazlalıkla rivayet etmesine ve rivayet ettiği bu fazlalığa denir.
52) Musahhaf ve muharref nedir?
a.
Sened veya metninde
noktalama ve harekeleme hatası yapılmış olan hadise musahhaf harf hatası
yapılmış olan hadise ise muharref denir.
53) Mutabi’ ve Şahid nedir?
a.
Hadislerin sahabeden
itibaren farklı rivayetlerinin araştırılması sonucunda o hadisi senedin her bir
halkasındaki ravi dışında aynı lafızlarla rivayet eden başka raviler varsa bunların
rivayetine mutabi’denir.
Hadisin başka kanallardan gelen rivayetlerini araştırma sonucu lafzı aynı olmayıp mana bakımından benzer veya yakın rivayetler bulunursa bunlara da şahid denir.Şahid bir hadisi mana bakımından destekleyen ve başka bir raviden gelen hadistir.
Hadisin başka kanallardan gelen rivayetlerini araştırma sonucu lafzı aynı olmayıp mana bakımından benzer veya yakın rivayetler bulunursa bunlara da şahid denir.Şahid bir hadisi mana bakımından destekleyen ve başka bir raviden gelen hadistir.
Alıntıdır: http://www.forum.medineweb.net/hadis-tarihi-unite-t21894.html,
https://www.facebook.com/groups/592174200865615/permalink/628581430558225/
Paylaşan Fatma Nur
Hocamızdan ve hazırlanmasında katkısı bulunan- UMUTYOLCUSU- diğer herkesten Allah Razı Olsun, Allah ilimlerini artırsın ki
bizlere Allah Rızası için daha fazla katkıda bulunsunlar, İnşallah J
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder