İLH1008 İSLÂM HUKUKUNA GİRİŞ Ünite 10: Ceza Hukuku Ders Özeti 29.Mayıs.2014.Perşembe

İLH1008 İSLÂM HUKUKUNA GİRİŞ Ünite 10: Ceza Hukuku Ders Özeti

Nur-u Yekta, 29.Mayıs.2014.Perşembe

CEZA HUKUKU

…ıSLAM CEZA HUKUKU…
…ıslam ceza hukuku ıslam hukukunun kendine özgü sistematigi içinde UKUBAT terimiyle ifade edilmektedir.
… ıslam ceza hukukunun oluşumunda ve bilimsel birfaaliyet alanı olarak ortaya konulmasında daislam hukukunun diger alanlarında oldugu gibi MESELECı[KAZUıSTıK] YÖNTEM takip edilmiştir.

…suç ve ceza hukukun 2 temel kavramıdır.

….SUÇ
Allah ın emrettigi davranışları yerine getirememek yada yasakladıgı davranışları yapmak biçiminde tanımlandıgında dini, ahlaki ve hukuki kurallara dönük her türlü ihlali içine alan bir kavramı göstermektedir..

…Geniş anlamda suç`,dünyevi yada uhrevi yaptırım öngörülen bütün davranışlar.
…Dar anlamda suç`, ıslam ceza hukukundaki kavramsal içerigine karşılık gelir.

…Suçluların kısımları 2 ye ayrılır…birincisi kitap ve sünnet tarafından düzenlenmiş ve cezalarının belirtilmiş olup~olmamasına göre,had,kısas,tazir suçlar. ıkincisi ise suç teşkil eden davranışın ihlal ettigi hakkın türüne göre Allah hakları ve kul haklarıdır.

…HAD SUÇLARı``,zina, zina iftirası,içki içme, hırsızlık, yol kesmek, isyan ve dinden dönmek suçlarını ifade eder.
…KISAS SUÇLARI`,,insanın canına ve vücut bütülügüne yönelik saldırı niteligi taşıyan yasaklanmış davranışlar kastedilmektedir.Adam öldürme, darp, yaralama .. gibi müessir fiilleri[ölüme yol açmayan fakat acı veren fiil ]kapsamaktadır.
…TAZıR SUÇLARI`,,kitap ve sünnette doğrudan düzenlenmemiş toplumsal koşullara göre belirlenmeleri yetkili organa bırakılmış olan suçlardır.Yetkili devlettir ,oda yetkisini hakimlere bırakmıştır.

*Sırf Allah hakkı,,zina ve içki içmek örn verilebilir bunların işlenmesinde kişiye dogrudan zarar verilmemektedir.fakat toplumsal yarar ve düzen açısındanzarar dogurmaktadır.

*Allah ve kul hakkı ortak ama Allah hakkının üstün oldugu haklar,, zina iftirası ve hırsızlık örn verilebilir.

*Allah ve kul hakkı ortak fakatkul hakkının üstün oldugu haklar,, bunlara kısas suçları örn verilebilir. Kısas suçları ikinci dereceden toplumsal düzeni sarsmaktadır.

*Sırf kul hakkı, [buna belli bir şey örn vermemişler]

****Arkadaşlar had suçları Allah hakkını ihlal eden suçlardır.***kısas suçları kul haklarını ihlal eden suçlardır.***Tazir suçları ise hem Allah hemde kul haklarını ihlal eden suçlardır…

…SUÇLARIN ÖZELLıKLERı…
1..hakimin yetkisinin bulunup bulunmamasına yönelik`,had kısas suçlarında cezalar tek olup hakimin taktir yetkisini kullanacagı bir alt ve üst sınır aralıgı söz konusu degildir.Halbuki tazir suçlarında hakim cezayı suçu ve suçluyu dikkate alarak taktir edebilir.Yani sınır belirleyebilir
2..şikayete baglı olup olmama`,had suçlarında koguşturma[takip] şikayete baglı degildir. Kısas suçlarında şikayetin bulunmasına baglanmıştır.kısas suçlarında koguşturma yapacak kişiler olmadiginda veya kişinin imkani olmadıgında devlet soruşturmayı açar..

3…Afin mümkün olup olmaması`,had suçlarında hukuki sonuç bakımından geçerli degil.Kısas suçlarında af etkilidir.Tazir suçlarında ise suçlunun affedilmesi cezasının düşmesini saglar ayrıca devletinde aff yetkisi vardır..

4.. Hafifletici sebepleri dikkate alınıp alınmaması`, had ve kısas ta dikkate alınmaz,Ama tazir suçlarında etkilidir.

5..Zamam aşımının etkili olup olmaması`, Allah hakkında etkili yani had için, ama kul hakkında yani kısas ta etkili degil,tazir suçlarında ise devlet tarafından belli bir zaman aşımı belirlenebilir .

6..Suçun isbatinda şüphenin etkili olup olmaması`,had ve kısas suçları ancak belirli isbat vasıtaları ile sabit olur ama en küçük bir şüphe bile engeller. Tazir suçlarinda isbat geniştir kimi durumlarda belli oranda bir şüphenin varlıgı bile dikkate alınmaz.

…SUÇUN UNSURLARI…
*kanuni unsur`, bir davranışın kanunda suç olarak tanımlanmış olmasıdır,Tazir suçları çogunlukla kanunla düzeltilmiştir..

*Darulislam`, Müslümanların egemenligi altında bulunan ve ıslam hukuk kurallarının uygulandıgı ülke demektir.Darulislamda işlenen suçlar MÜLKıLıK ilkesini benimsemişlerdir.

*Darulharp`, darulislam dışında kalan ve gayri Müslimlerin egemenligi altında bulunan ülke yada ülkeleri belirtmek için kullanılır.Darulharpta işlenen suçlar şAHSıLıK ilkesini benimsemişlerdir.

…MADDı UNSUR…

**Hareket`, insanın iradesini dış dünyada açıga vurdugu her türlü davranış anlamındadır.
**Netice`, hareket sebebiyle dış dünyada meydana gelen degişiklik.
**ılliyet Bagı`, hareket ve netice arasındaki sebep sonuç ilişkisi yani hareketin neticeyi dogurucu niteligidir.ılliyet bagı ceza i sorumlulugun temel koşuludur..

…hukuka aykırılık…
**hakkın kullanılması..Ceza hukukunun suç saydıgı fakat hukuk düzeninin bir diger kuralı tarafından kişinin hakkından kasdedilmektedir.örn.. anne babanın çocugunu belli ölçütler dahilinde dövmesi.

**görevin yerine getirilmesi..[ben bunu alamadım..]

**meşru müdafa..

**zorunluluk hali… örn… susuzluktan ölme tehlikesiiçinde bulunan kimsenin içki içmesi suç degil…

…MANEVı UNSUR…
…kusur yetenegi…
**mümeyyiz ve ergen olan kimsenin kusur yetenegi bulundugu içintüm sonuçlarıyla sorumludurlar..

**mümeyyiz çocuklar ve gayrı mümeyyiz kişiler had suçları bakımından kusur yetenegine sahip olmamakla birlikte, kul haklarına yönelik suçların mali sonuçlarından sorumludurlar.

**mümeyyiz çocuklar dogru ve yanlışı kavrayabildikleri için Tazir suçundan sorumludurlar.

**Ergenlik alt sınırı yaşı kızlarda 9, erkeklerde 12 dir.

** üst sınırı ise çogunluga göre 15, Ebu Hanife ye göre kızlarda 17 , erkeklerde 18

**ıslam ceza hukukunda akıl hastalıgı, akıl zayıflıgı, uyku ve bayılma kusur yetenegini ortadan kaldıran hallerdir.. Bu kimseleri ceza suçu düşer fakat mali sorumlulukları devam eder..

**ıslam ceza hukukunda sarhoşluk 2 ye ayrılır.
**birincisi,, sarhoşlugun bilinmeden, zorunluluk halinde yada ikrah[zor] altında meydana gelmesidir.. bu şekilde olursa kusur yetenegi ortadan kalkar, cezadan sorumlu degildir fakat kul hakkını ihlal eden davranışlarının hukuki sonuçlarına katlanırlar….
**ikincisi,, bilerek isteyerek sarhoş olmaktır, ceza i ve hukuki sorumlulukları tamdır.

…CEZA ıLKELERı…
**Kanunilik ilkesi,,had ve kısasta bu ilke geçerlidir.Tazir de ise devlt başknlr hakimler tarafından belirlendigi için kanunilik ilkesi geçerli degil..

**şahsilik ilkesi,,cezayı ancak suçu işleyen kimseye gibi.
verilmesini öngörenilkedir.
*ıslam cahiliye hukukunun kolektif sorumluluk anlayışını reddetmiş, suçlarda subjektif [şahsi kişisel] sorumluluk ilkesini yerleştirmiştir…
*Akile,,,erkek akraba toplulugu.

**Genellik ilkesi,,,cezaların tüm kişilere aynı şekilde uygulanmasıdr. *** Aralarındaki ilişkiye göre cezalar
-Asli ceza lar,, suç için asıl olarak kararlaştırılan kısas,el kesme ve recm

-Bedeli cezalar,, asli cezaların hukuki bir nedenle uygulamadıgı durumlarda onların yerine geçen cezalardır.

-Tabi cezalar,, asli cezaya hükmedilmesiyle suçlunun dogrudan katlandıgı ayrıca hükmedilmesine gerek olmaksızın kesinleşen cezalardır.

-Tamamlayıcı cezalar,, asli cezanın yargı kararıyla kesinleşmesinden sonra ona dayalı olrak verilen ve hakim tarafından ayrıca hükmedilmesi gereken cezalardr

*** Uygulanma biçimine göre Cezalar…
-Bedeni,, ölüm, el kesme, sopa cezaları örn verilebilir.

-Ruhi,, kınama , teşhir etme , ögüt verme suçluya psikolojik acı veren cezalardr.

-hürriyeti baglayıcı,, hapis cezaları.

-Mali cezalar,, para ve müsadere. Müsadere örneklerine Hz Ömer, Hz.Peygamber in uygulamalarında rastlanabilmekte.
…CEZALARI DÜşÜREN SEBEBLER…

*magdurun rızası-yaralama suçlarındacezayı düşürdügü, Tazir cezalarını düşürmemiştir.
*suçlunun ölümü- onun şahsıyla ilgili cezalarını düşürür,diyet ve mali cezalar ölümü ile düşmez.
*suçlunun tevbesi- sadece yol kesme cezasını düşürmüştür,kul haklarıyla ilgili suçların cezası düşmezmiş.
*sulh- yalnızca kısas ve diyet cezalarını düşürür, diger cezalr bakımından etkyte sahip degil.
*aff- ceza türüne göre magdurun kendisi ,mirasçıları ve devlet başkanı yetkilidir.
*zaman aşımı- çogunluk had cezalarının zamanaşımı düşmeyecegi kanaatindeler Hanefi hukukçuları ise had cezası zaman aşımı ile düşer demişler.

…SUÇLAR VE CEZALARI….
***HAD SUÇLARI VE CEZALARI….
-Zina suçu ve cezası—ben sadece cezasını yazıyorm
…evli kimselerin cezası recm yani taşlanarak öldürme
…bekarların cezası 100 celde[sopa] vurulur,bekarlar için Hanefi dışındaki çogunluk 1 yıl sürgün cezası istemişler.

-zina iftirası- cezası—80 celde vurulması öngörülmş.Hanefilere göre şahitligi ebedi olarak kabul edilmez…..

-içki içme suçu cezasını yazıyorum imam şafi 40 Peygamberimiz 80 celde vurulmasını istemişlr…

--hırsızlık suçu cezasın yazyrm..sağ elin bilekten kesilmesi

--yol kesme suçu cezası çok uzun o yüzden yazmadım

--isyan suçu cezası onların cezası şu şekide olur..
**hukukçuların çoguna göreisyancılar ancak ayaklandıkları zaman onlarla savaşılabilirdi..bide malları ganimet degildir.
……KISAS SUÇLARI VE CEZALARI….
***Adam öldürme…bu iş kasıtla yapılırsa cezası kısastır,
yakınları isterse katili diyet karşılıgı yada karşılıksız affedebilirler..
***müessir fiiller—kasten işlenilirse cezası kısas tır,
-eger hata ile yapılmışsa yaptırımı diyettir….

Alıntıdır: 

https://www.facebook.com/groups/592174200865615/permalink/631490050267363/ ve https://www.facebook.com/events/164895643708685/permalink/254074474790801/ den alınmıştır. 

Nur-u Yekta Hocamızdan ve hazırlanmasında katkısı bulunan herkesten Allah Razı Olsun, Allah ilimlerini artırsın ki bizlere Allah Rızası için daha fazla katkıda bulunsunlar, İnşallah J